Jak wybrać detektywa? Jak nie dać się oszukać? Jakie nieuczciwe zabiegi stosują detektywi?
Wybór detektywa w dobie internetu wydaje się bardzo prostą sprawą. Kiedy borykamy się z jakimś problemem, wchodzimy w wyszukiwarkę Google i wpisujemy: detektyw Toruń, detektyw Bydgoszcz czy detektyw Warszawa. W odpowiedzi otrzymujemy listę biur detektywistycznych, więc zwykle klikamy w pierwsze trzy linki i wybieramy tego, którego strona najbardziej nas zaciekawiła lub wzbudziła zaufanie.
Biuro detektywistyczne wygląda profesjonalnie, ma nowoczesną stronę internetową, a detektyw podczas rozmowy wydaje się konkretny i przekonujący. Wtedy najczęściej podejmujemy decyzję o spotkaniu, nie sprawdzając jego wiarygodności ani uprawnień. Często proponuje on swoje usługi w atrakcyjnej, niższej niż konkurencja cenie. Spotykamy się w kawiarni lub restauracji, dzielimy się osobistymi problemami, płacimy gotówką i czujemy ulgę, że ktoś nam pomoże. Nadal jednak nie wiemy, komu naprawdę powierzamy swoje sekrety.
Takie działanie jest zrozumiałe – emocje biorą górę. Jednak po kilku dniach zaczynamy zauważać, że detektyw się nie odzywa. Próby kontaktu nie przynoszą rezultatu, a jeśli oddzwania, to w najmniej odpowiednim momencie. Z czasem okazuje się, że w naszej sprawie nic się nie wydarzyło. Wtedy słyszymy, że „budżet się wyczerpał” i trzeba dopłacić. Oczywiście dopłacamy, bo wierzymy, że to pomoże. Niestety, finalnie dostajemy kilka nic nieznaczących zdjęć i informację, że „nic się nie dało zrobić”. Wtedy pojawia się refleksja: co poszło nie tak?
Tani detektyw – pozorna oszczędność
W branży detektywistycznej jedną z najczęściej wyszukiwanych fraz w internecie jest „tani detektyw”. Ale czy naprawdę chcemy kierować się tylko ceną? Przecież nie szukamy „taniego lekarza” czy „taniego adwokata”. Tymczasem detektywowi powierzamy sprawy niezwykle wrażliwe – dotyczące naszego życia osobistego, majątku, relacji rodzinnych czy działalności zawodowej.
O ile płytki w mieszkaniu można zerwać i położyć na nowo, o tyle błędów popełnionych w sprawie detektywistycznej nie da się już cofnąć. Warto pamiętać, że w 2013 roku przeprowadzono deregulację zawodu detektywa, czyli znacząco uproszczono drogę do uzyskania licencji. Dziś wystarczy kilkugodzinny kurs, by zostać „detektywem”. W praktyce oznacza to, że tani detektyw to często osoba ucząca się na koszt klienta. Nie posiada biura, nie dysponuje profesjonalnym sprzętem i działa wyłącznie prywatnym samochodem.
Spotkałem się również z sytuacjami, w których urząd pracy finansował kursy dla przyszłych detektywów i dofinansowywał zakup sprzętu. Niestety, nie każdy, kto ukończył taki kurs, jest przygotowany do prowadzenia trudnych spraw wymagających doświadczenia, umiejętności analitycznych i odpowiedzialności. Dlatego warto zastanowić się, komu naprawdę powierzamy swoją sprawę – przypadkowej osobie czy profesjonalnemu detektywowi z odpowiednim zapleczem i etyką zawodową.
Kiedy emocje przysłaniają rozsądek
Często spotykam klientów, którzy działają impulsywnie. Mówią: „ja tylko chcę wiedzieć” albo „nie będę przepłacać”. W efekcie wybierają samozwańczego „detektywa” – bez firmy, bez licencji, bez doświadczenia – który uważa, że potrafi wszystko, bo obejrzał kilka odcinków paradokumentu. Przez chwilę wydaje się, że sprawa została rozwiązana. Kiedy jednak emocje opadają, a sprawa trafia do adwokata, okazuje się, że nie ma żadnych dowodów.
Wtedy wychodzi na jaw, że cała „wiedza” zdobyta przez pseudo-detektywa jest bezwartościowa – nie ma materiału dowodowego, dokumentacji ani świadków. Takie działania nie tylko nie pomagają, ale mogą też zaszkodzić sprawie.
Coraz większy problem w branży detektywistycznej
Niestety, podobne sytuacje zdarzają się coraz częściej. To problem nie tylko klientów, którzy zostali oszukani, ale też całego środowiska profesjonalnych detektywów. Nieuczciwe praktyki psują reputację branży i utrudniają pracę tym, którzy działają rzetelnie i zgodnie z prawem.
Na szczęście istnieją organizacje takie jak Polskie Stowarzyszenie Licencjonowanych Detektywów (PSLD), które podejmują realne działania mające na celu walkę z nieuczciwymi praktykami i ochronę klientów. Niestety, wielu poszkodowanych nie zgłasza takich przypadków, skupiając się na swoich problemach. A przecież reagując, można pomóc innym uniknąć podobnych błędów.
Kilka słów na zakończenie
Jeśli stoisz przed wyborem detektywa – zachowaj ostrożność i zdrowy rozsądek. Sprawdź, czy osoba, której chcesz zaufać, posiada licencję, doświadczenie, zaplecze techniczne i wiarygodne referencje. Unikaj ofert, które wydają się zbyt atrakcyjne, bo często to właśnie one okazują się najdroższe w skutkach.
Piszę o tym jako detektyw Rafał Gerke, właściciel firmy Defenda Rafał Gerke oraz Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Detektywów (PSLD).
Od lat obserwuję, jak brak wiedzy i emocjonalne decyzje klientów bywają wykorzystywane przez nieuczciwych wykonawców. W mojej pracy kieruję się zasadą: uczciwość, dyskrecja i skuteczność – zawsze razem.
